Cilt 2 Sayı 2 (Aralık 2021)
Sayı Bilgileri Issue Information 2(2)

ss. i - vi

Özet

Anaktar kelimeler:

Orjinal Araştırma Makaleleri Katılım Bankaları Kâr Payı Oranları ve Enflasyon İlişkisi: Fisher Hipotezi Bağlamında Nedensellik Analizi

Leyla ERGENE & Nurullah ALTINTAŞ

ss. 80 - 102

Özet

Bu çalışmada, Türkiye'de Fisher Hipotezi'nin geçerliliği 2004:01-2021:02 dönemine ait aylık veriler üzerinden katılım hesaplarına ödenen kâr payı oranları ve nominal faiz oranları ile enflasyon arasındaki ilişki üzerinden ekonometrik zaman serileri analizi yöntemleri kullanılarak incelenmiştir. Analizde, öncelikle ADF Birim Kök Testi, Zivot-Andrews Birim Kök Testi ve Lee-Strazicich Birim Kök Testi uygulanarak serilerin durağanlıkları araştırılmıştır. Durağanlık testleri sonucunda, seriler arasındaki nedensellik ilişkisi Toda-Yamamoto Nedensellik Testi ve Breitung-Candelon Frekans Alanı Nedensellik Testi ile analiz edilmiştir. Analizler sonucunda, Türkiye için Fisher hipotezinin geçerli olduğu ve enflasyondan faize doğru tek yönlü ve uzun dönem nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Fisher hipotezi bağlamında, enflasyon ve kâr payı arasındaki ilişkinin analizi sonucunda ise, enflasyondan kâr payına doğru tek yönlü ve hem uzun hem de kısa dönemde nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir.

Anaktar kelimeler: Fisher Hipotezi, Enflasyon Oranı, Faiz Oranı, Kâr Payı Oranı, Türkiye Ekonomisi, Frekans Alanı Nedensellik Testi Sonuçları

Orjinal Araştırma Makaleleri Türkiye’de Kırsal Yoksulluk ve Kırsal Yoksulluğu Azaltma Politikaları: Geyve İlçesi Araştırması

Niyazi Gümüş

ss. 103 - 121

Özet

Ülkemizde 2000 sonrası dönemde yoksullukta ciddi azalmalar olmasına rağmen kırsal yoksulluk hala önemini korumaktadır. Bu çalışmanın amacı genellikle tarım ve hayvancılıkla geçinen kırsal kesimde yoksulluğun bazı nedenlerini tespit edip çözüm önerileri getirerek ülkemizde kırsal yoksulluğun azaltılmasına katkı sunmaktır. Araştırmada Sakarya ili, Geyve ilçesinde ilçe tarım müdürlüğü yetkilileri, zirai ilaç ve gübre bayileri ve bazı köylerde çiftçilerle gruplar halinde yüz yüze görüşülerek sorunlar yerinde tespit edilmeye ve çözüm yolları üretilmeye çalışılmıştır. Türkiye’de kırsal yoksulluk çoğunlukla küçük toprak sahibi çiftçiler ile başkalarına ait toprağı ortağına işleten ortakçılar ve topraksız köylüler arasında görülmektedir. Tarım arazilerinin parçalı olması nedeniyle maliyetler yükselmektedir. Kırsal kesimin başlıca gelir kaynağı olan tarımda girdi maliyetlerindeki artış hızının ürün fiyatlarındaki artış hızından yüksek olduğundan dolayı üreticilerin her geçen gün kazançlarının azaldığı görülmüştür. Araştırmada devletin tarım ve hayvancılığa bazı destekler vermesine rağmen bu desteklerin daha da geliştirilmesi ve çiftçilerin gelirlerini artırmaları için mutlaka örgütlenerek birlik oluşturmaları gerektiği sonucuna varılmıştır. 

Anaktar kelimeler: Kırsal Yoksulluk, Yoksulluğun Azaltılması, Tarımın Geliştirilmesi, Sübvansiyonlar

Orjinal Araştırma Makaleleri BİST-100 Endeksi İle Döviz Kuru Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Bir Uygulama

Sacit SARI

ss. 122 - 137

Özet

Bu çalışmanın amacı Türkiye ekonomisinde hisse senedi fiyatları ve borsa performansını temsil etmek üzere BİST-100 endeksi ile döviz kuru arasındaki ilişkiyi 2009:01 2021:04 arası aylık verilerle incelemektir. BİST-100 endeksi ile döviz kuru arasındaki ilişkiye yönelik olarak ilgili serilere geleneksel birim kök testleri olan ADF ve Phillips-Perron birim kök testleri ve fourier KPSS birim kök testi uygulanmış sonuçlara binaen seriler arasındaki uzun dönemli ilişkilerin varlığı fourier-Shin eşbütünleşme testiyle sınanmıştır. ADF ve Phillips-Perron birim kök testleri sonucuna göre Bist-100 değişkeni düzeyde durağan çıkarken, döviz kuru değişkeni ise fark durağan çıkmıştır. Fourier KPSS birim kök test sonucunda ise değişkenlerin ikisinin de birim kök içerdikleri, birinci farkları alınınca durağanlaştıkları tespit edilmiştir. Uzun dönemde eşbütünleşik çıkan seriler arasında yapılan Fourier Granger nedensellik test sonucu ise iki değişken arasında çift yönlü nedensellik ilişkileri olduğunu göstermiştir. Seriler arasındaki uzun dönemli katsayılar ise DOLS yöntemiyle incelenmiştir. Döviz kuru ile BİST-100 arasında pozitif yönlü ilişki tespit edilmiştir. Döviz kurundaki %1’lik artış borsa endeksini %0.465 oranında artırmaktadır. Değişkenler arasındaki pozitif yönlü ilişki Türkiye ekonomisinde Geleneksel yaklaşımın geçerli olduğunu ortaya koymaktadır.

Anaktar kelimeler: BİST-100, Döviz Kuru, Geleneksel Yaklaşım, Zaman Serisi, Türkiye Ekonomisi

Orjinal Araştırma Makaleleri Ekonomik Büyüme, İnovasyon, Verimlilik ve Yenilenebilir Enerji Tüketiminin Çevre Kirliliği Üzerine Etkisi: Türkiye için Çevresel Kuznets Hipotezinin Analizi

Mehmet AYDIN & Tunahan DEĞİRMENCİ

ss. 138 - 151

Özet

Ekonomik büyüme ile çevresel kalite arasındaki ilişki literatürde genellikle Grossman ve Krueger (1991) tarafından geliştirilen Çevresel Kuznets Eğrisi (ÇKE) hipotezi altında incelenmektedir. ÇKE, kişi başına düşen milli gelir ile çevresel kalite arasında ters U şeklinde bir ilişki olduğunu gösteren eğridir. Bu hipoteze göre, ekonomiler ilk aşamada, belirli bir noktaya kadar doğal çevreye zarar verme eğilimindedir. Ancak, zaman içerisinde belirli noktaya ulaşıldıktan sonra bu durum tersine dönmekte ve çevresel kalite artmaya başlamaktadır. Klasik ÇKE modeli başlangıçta bu iki değişken arasındaki ilişkiyi incelemiş olsa da zamanla modele ülkelerin gelişimleri ile ilgili değişkenler dahil edilmiştir. Bu çalışmada, Türkiye’de 1980-2018 dönemi için ekonomik büyüme, inovasyon, verimlilik, yenilenebilir enerji tüketimi ve çevre kirliliği arasındaki ilişki ÇKE hipotezi kapsamında araştırılmıştır. Değişkenler arasındaki uzun dönemli ilişki Bootstrap ARDL yöntemiyle incelenmiştir. Bulgular, Türkiye’de ÇKE hipotezinin geçerli olmadığını göstermektedir. Ayrıca, değişkenler arasındaki nedensellik ilişkileri bootstrap nedensellik testiyle araştırılmıştır. Sonuçlar, ekonomik büyüme ve yenilenebilir enerji tüketiminden çevre kirliliğine doğru ve çevre kirliliğinden inovasyona doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi olduğunu göstermektedir.

Anaktar kelimeler: Ekonomik Büyüme, İnovasyon, Çevresel Kuznets Eğrisi Hipotezi, Bootstrap ARDL

Orjinal Araştırma Makaleleri Kredi Kararını Rasyonelleştirmede Finansal Analizin Rolü: Kuzey Irak’ taki Bankalar Örneği

Hoshmand ZRARİ

ss. 152 - 166

Özet

Dünyanın zamanla gelişmesi bireylerin ve firmaların da finansal ihtiyaçlarının artmasına neden olmaktadır. Bireyler ve firmalar, söz konusu finansal ihtiyaçların karşılanabilmesi için finansal kuruluşlara başvururlar. Finansal ihtiyaçlarının giderilmesi için finansal kuruluşlara yapılan taleplerin çoğu kredi şeklinde olmaktadır.  Çalışmanın temel amacı; Finansal kuruluşlardan olan bankaların, yapılan kredi taleplerini değerlendirirken, kredi kararlarını rasyonelleştirmek için bir araç olarak finansal analize ne ölçüde güvendiklerini belirlemektir. Çalışmada örneklem olarak, Kuzey Irak bölgesinde yer alan bankalarda çalışan 100 kredi görevlisi üzerinde bir pratik çalışma yapılmıştır. Bu çalışmada verileri işlemek ve değişkenler arasındaki ilişkileri bulmak için istatistiksel analiz programını (SPSS) kullanılmıştır. Yapılan analiz sonucunda elde edilen bulgulara göre, her iki bağımlı değişken olan kredi başvuru sahibi ile ülkenin genel ekonomik ve siyasi durumu ve bankalar ile ilgili faktörler, bağımsız değişken olan kredi kararının rasyonelleştirilmesi arasında pozitif korelasyon olduğu ve bağımsız değişken olan kredi kararının rasyonelleştirilmesinde bir etkisi olduğu tespit edilmiştir.

Anaktar kelimeler: Finansal Analiz, Finansal Oranlar, Kredi Kararı